Partners
provincie Limburg
Maar liefst 40 procent van de Vlaamse beschermde natuur ligt in Limburg. Van alle Vlaamse planten- en diersoorten komt 90 procent voor in onze provincie. Bovendien vind je heel wat zeldzame en bedreigde Vlaamse soorten alleen in Limburg!
Limburg heeft als groenste provincie van Vlaanderen een grote verantwoordelijkheid om de biodiversiteit in Vlaanderen mee te behouden en te versterken.
Kwantiteit en kwaliteit
De provincie Limburg streeft - samen met haar partners - naar meer kwantiteit en meer kwaliteit op het vlak van natuurbehoud. Meer kwantiteit betekent een toename van de oppervlakte waardevolle natuur. Meer kwaliteit is een complexer verhaal. Limburg is immers een verzameling van kleinere regio's, elk met hun specifieke landschappen, dieren en planten.
Ook everzwijnen maken deel uit van de Limburgse biodiversiteit. Ze zijn een inheemse soort, en vormen een verrijking van onze natuur(beleving). Maar ze zorgen ook voor overlast, en er bestaat geen eenduidige manier om deze problemen onder controle te krijgen. De provincie Limburg is zich erg bewust van de complexiteit van de aanwezigheid van everzwijnen in haar provincie.
Populatie beheren
Binnen haar bevoegdheden neemt de provincie daarom maatregelen om de populatie everzwijnen te beheren. Waar relevant en noodzakelijk werden natuurterreinen in eigendom van de provincie reeds verpacht voor de jacht, teneinde overlast van everzwijnen aan naburige eigendommen te beperken. Ook in de toekomst zal de provincie haar natuurterreinen in dit kader blijven opvolgen en evalueren.
Naast beheer op eigen terreinen ondersteunt de provincie ook haar gemeenten. Ze vertegenwoordigt hen in het faunabeheerzone-overleg, en neemt actief deel aan lokaal overleg met betrekking tot natuurterreinen in eigendom van de provincie.
Samen met de everzwijncoördinator zet de provincie in op het delen van objectieve informatie over het everzwijn via workshops, infosessies en communicatiemateriaal.
Agentschap voor Natuur en Bos
Het Agentschap voor Natuur en Bos (kortweg Natuur en Bos) staat in voor het beleid, het duurzaam beheren en het versterken van natuur samen met alle partners. ANB koestert, beschermt en ontwikkelt daarbij ruim 90.000 hectare aan natuurgebieden, bossen en parken in Vlaanderen en zet mee de schouders onder waardevolle natuurprojecten, met financiële steun én vakmanschap.
Van het planten van een eigen bos, over initiatieven die streven naar een hogere natuurkwaliteit, tot verbindende projecten voor toegankelijke natuur in ieders buurt. In de meer dan 300 natuurgebieden van Natuur en Bos valt altijd iets te beleven dankzij talloze routes en voorzieningen, zoals multimovepaden, natuurlopen, speelzones, natuuroases en veel meer.
Team Fauna- en florabeleid
Het team fauna- en florabeleid van Natuur en Bos organiseert het soorten- en wildbeheer in Vlaanderen en beperkt schade en overlast door fauna en flora. Het team wil grote zoogdieren, waaronder ook het everzwijn, kansen geven in Vlaanderen, maar wil tegelijk de schade en overlast door die soorten beperken en zo het maatschappelijke draagvlak behouden en vergroten.
Dergelijke uitdagingen vereisen dat alle betrokkenen – overheden, terreinbeheerders, jagers, grondgebruikers, particulieren – hun verantwoordelijkheid nemen en dat een evenwicht gevonden wordt tussen natuurbeheer, schadepreventie, schadevergoeding, bestrijding en populatiebeheer via jacht.
Daarbij gaat bijzondere aandacht naar de specifieke rol die de jachtsector kan spelen bij het realiseren van natuurdoelen.
Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek
Het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek (INBO) is het onafhankelijk onderzoeksinstituut van de Vlaamse overheid dat via toegepast wetenschappelijk onderzoek, data- en kennisontsluiting het biodiversiteitsbeleid en -beheer onderbouwt en evalueert.
Het INBO wil hét aanspreekpunt zijn in Vlaanderen om het natuurbeleid en de uitvoering ervan evidence-based te ondersteunen. Het beschrijft toestand en trends van biodiversiteit en ecosysteemdiensten, onderzoekt oorzaken van veranderingen en ontwikkelt rechtstreeks toepasbare instrumenten. Het werkt toekomstverkenningen uit die het natuurbeleid op langere termijn onderbouwen. Het INBO doet dit steeds in dialoog met partners uit maatschappij, wetenschap, beleid en beheer.
Team Faunabeheer en invasieve soorten (FIS)
Faunabeheer in relatie tot mens en biodiversiteit staat centraal in het team Faunabeheer & invasieve soorten van het INBO. Schadebeheer vormt een eerste belangrijke topic. Het team zoekt, onder andere, naar beheerinstrumenten en -strategieën die toelaten de negatieve impact van inheemse én uitheemse soorten te verminderen.
Een tweede belangrijk topic vormt het duurzaam gebruik van inheemse populaties: wat zijn de mogelijkheden en randvoorwaarden voor het duurzaam gebruik van deze populaties? Ook de mogelijke rol van het duurzaam gebruik in het kader van het behoud van biodiversiteit wordt onderzocht.
Met de opgebouwde kennis wil het team diensten, producten en technische kennis aanleveren aan doelgroepen en overheidsinstanties die actief zijn rond faunabeheer.
Het team fungeert ook als aanspreekpunt bij het INBO voor het thema invasieve soorten.
Boerenbond
Boerenbond is de beroepsorganisatie van en voor elke agrarische ondernemer in Vlaanderen en Oost-België. Boerenbond zet zich elke dag in voor de duizenden land- en tuinbouwers, ongeacht hun grootte, sector of productiemethode. Zij zorgen er op hun beurt elke dag voor dat wij allemaal vers en veilig voedsel consumeren en genieten van bloemen, planten en bomen, geproduceerd volgens de hoogste standaarden ter wereld.
Overleg en advies
Via zijn bestuursleden en een sterk team van experten vertegenwoordigt Boerenbond zijn leden op heel wat niveaus en in diverse dossiers. Zo ook rond de everzwijnenproblematiek. Boerenbond treedt in overleg met diverse actoren in het landschap met als doel de schade zo minimaal mogelijk en de populatie onder controle te houden.
Daarnaast informeert Boerenbond zijn leden over preventieve maatregelen en beheerstrategieën, geven ze advies bij omgewoelde graslanden en akkers en motiveren ze hun leden om de opgelopen schade maximaal aan te geven.
Leden mobiliseren
Ook bij acties op het terrein mobiliseert Boerenbond leden om praktische ondersteuning te bieden. Ze gaan op zoek naar kansen om boeren te ondersteunen bij de bescherming van hun teelten, maar zoeken ook draagvlak bij alle actoren van het buitengebied om de situatie onder controle te krijgen en te behouden.
Tot slot geeft Boerenbond regelmatig aanbevelingen voor beleid, alsook vorming rond jacht, schade en beheer.
Natuurpunt
Natuurpunt is een onafhankelijke vrijwilligersvereniging die zorgt voor de bescherming van kwetsbare en bedreigde natuur in Vlaanderen.
Natuurpunt beheert (in 2023) meer dan 28.000 hectare Vlaamse natuur in 500 verschillende natuurgebieden. Vrijwilligers, georganiseerd in lokale afdelingen en beheerteams, zorgen voor aankoop, beheer en openstelling. Daarbij worden ze bijgestaan door professionele medewerkers met diverse expertises.
Schade voorkomen
Natuurpunt staat in principe positief ten opzichte van de aanwezigheid van everzwijnen in de gebieden die het beheert. Bij de besluitvorming rond het beheer van de soort zal daarom gezocht worden naar mogelijkheden voor het everzwijn en het inzetten van preventieve maatregelen.
Er zullen echter altijd afwegingen gemaakt worden die de andere natuurdoelstellingen voor het gebied in rekening brengen (bijvoorbeeld kwetsbare vegetaties), alsook de invloed van everzwijn buiten de eigen terreinen. De betrokkenheid van Natuurpunt bij everzwijnenbeleid is daarom gebaseerd op het voorkomen en beheersen van mogelijke schade en niet op het aantal dieren.
Als er, na het toepassen van preventieve maatregelen door alle betrokkenen in een gebied, bijkomende maatregelen nodig blijken, is Natuurpunt bereid mee te werken aan een aanpak die gebaseerd is op wetenschappelijke feiten, de juiste schaal heeft, rekening houdt met de natuurdoelen voor het gebied en bestaat uit maatregelen met bewezen impact.
Deze afweging wordt gemaakt door het lokale beheerteam in nauwe samenspraak met de dienst natuurbeheer.
Limburgs Landschap
Limburgs Landschap vzw is al meer dan 50 jaar gedreven door de Limburgse natuur. De warmste provincie wordt dan ook niet zomaar de groene long van Vlaanderen genoemd.
Hand in hand met vrijwilligers en leden – en met respect voor andere natuurgebruikers – beheert en beschermt Limburgs Landschap vzw zo’n 3000 hectare natuur in Limburg.
Mensen verbinden met natuur
Als ‘groene ambassade’ streven ze naar nog meer en betere natuur en een gezonde leefomgeving voor de toekomst. Bovendien investeren ze in cultuurhistorisch erfgoed. De vzw streeft ernaar natuurgebieden open te stellen voor het publiek en de bezoekerscentra Hengelhoef en De Wissen vormen de ideale uitvalsbasis om mensen te verbinden met de natuur.
Binnen de bestaande wetgeving en het goedgekeurde beheerplan kan Limburgs Landschap vzw overeenkomsten sluiten om populatiebeheer en de bestrijding van soorten toe te staan als dit nodig is. Per natuurgebied in beheer ontwikkelt de vereniging een visie betreffende deze samenwerking.
Hubertus vereniging Vlaanderen
Hubertus Vereniging Vlaanderen (HVV) is een organisatie die zich inzet voor de belangen van jagers in Vlaanderen. De vereniging draagt de naam van Sint-Hubertus, de patroonheilige van de jacht, en streeft naar duurzaam wildbeheer en het behoud van de jachttraditie.
Duurzaam wildbeheer
Met een toewijding aan duurzaam wildbeheer en het eerbiedigen van deze eeuwenoude jachttradities, speelt HVV een cruciale rol in het bevorderen van een verantwoorde jachtpraktijk en het behoud van de biodiversiteit in onze contreien.
HVV speelt eveneens een cruciale rol bij de everzwijnenproblematiek door expertise te bieden in duurzaam wildbeheer. Met gerichte initiatieven en educatie vanuit deze organisatie wordt een evenwicht gecreëerd tussen het behoud van ecosystemen en het beheer van everzwijnenpopulaties voor een gezonde en veilige leefomgeving.